ATASÖZLERİ VE DEYİMLER
 

Hovardasına güvenen, kocasız kalır.
Nasibini hor gören torbasını boş bulur.
Soyu soyundan, köpeği mandıradan sor.
Çingeneye yavrusu güzel gelir.
Güzele çul giydirsen yakışır.
Bıçakla oyun olmaz, şeytan dürter.

DEYİMLER

Allah herkese akıl dağıtırken, bu fırının
Önünde pide topluyormuş,
Allahlık ALİ Bey (Vurdumduymaz anlamındadır).
Ayağın suya ermesi (Anlamak).
Bir-iki gömlek dışarı (Akrabalıktaki yakınlık   derecesi).
Cana ciğere doyma (Bıkmak, usanmak).
Köpek taşlamak (Başıboş gezmek).
Osmanlı insan (Oturaklı, ağırbaşlı insan).
Şehire indin şerindin.
Eski çarığı unuttun (Zengin olup da eski  günleri unutanlara söylenir).
Alı alma, moru moruna karışmak.
(Şaşırmak telaşa kapılmak

TEKERLEMELER

Tekerleme en çok masallarda ve çocuk oyunlarında karşılaştığımız anonim bir türdür.
ritmik kafiyeli, çoğu zaman da vezinli  sözlerden oluşur.OYUN ÖNCESİ SAYIŞMA TEKERLEMELER

İPortakalı soydum
Başucuma koydum
Ben bir yalan uydurdum,
Dumadumadum
Kırmızı mum
Dedemin sakalım yoldurdum.
Oooo,
Biberler biberler
Elimi kestim kan çıktı
Kız senin koçan kel çıktı
Duma duma dum

YEMİNLER

Köyde ençok kullanılan yemin genelde VALLA �dır. Bununla birlikte VALLAHİ BİLLAHİ, EKMEK KURAN ÇARPSIN, ALAH BELEMI VERSİN gibi yeminler söylenmekte olup genelde insanlar yemin etmekten kaçınırlar. Yeminde sözünde durulmaya çalışılır. Sözünde durmayan ya üç gün oruç tutar ya da yemin kefaretini verir.

SELAMLAR
Köyde genelde herkes birbirine selam verir. Burada Küçükler büyüklere, yürüyen oturana, eve veya bir topluma girildiğinde selam verilir. Selam bir muhabbet başlangıcıdır. Genel olarak SELAMÜN ALEYKÜM diye selam verilir. Selamı alnda VE ALEYKÜM SELAM der. Sonra herkes birbirine tek tek MERHABA der ondan sonra konuşmaya başlanır.

ÇAĞIRMALAR

Çağırmalar genelde HEEY, ALİ, MEHMET gibi isimle olmakla birlikte babasını çağırıyorsa BUVAA, anasını çağırıyorsa ANA tanımadığı bir kişi ise hey kardeş gibi sözlerle çağırmaktadır.Eşler birbirine ya çocuklarının ismiyle yada LEN diye hitap eder yada bağırırlar. Genelde eşlerin birbirine isimle çağırması ayıp olarak karşılanmaktadır. Ana babalar çocuklarına isimleriyle yada oğlum kızım diye hitap etmekte, çağırmaktadırlar. Büyükler torunlarına oğlum kızım diye hitap ederler. Babanın erkek kardeşine amca, babanın kız kardeşine Hala, Annenin erkek kardeşine Dayı, kız kardeşine Teyze denilirken kardeş çocukları biri birlerine Teyze oğlu ve ya amcaoğlu, kızı gibi nidalarla çağırırlarken bazen de yiğen demektedirler.

OKŞAMA VE SEVMELER

.Genelde çocukları severken oğlum, kuzum, yavrum, canım, bitanem biricik kızım, anasının bir tanesi, a benim tekem,  yerim seni yanaklarını koparırım senin gibi sözlerle belirtir. Hayvanları ise bicik kuzum benim canım benim, hadi koçum gibi sözlerle belirtir.
Vatan için ise bu vatana canım feda  vatanın bir parçasını vermem
Dağa taşa ise şu güzelliğe bak gibi sözler söylemektedirler.

NASİHATLAR
Büyükler genelde aman yavrum kimseye zarar verme, kimsenin bağına bahçesine girme, eve laf getirme, kimsenin tavuğuna karışma, şununla gezme bununla gitme derler. Genelde nasihatler bir yere giderken veya çocuklara verir. Nasihat tutulduğu zaman özellikle bir olaydan sonra çocuk dürüst iyi davranmışsa AFERİN BAK FALANIN OĞLUNA gibi övücü sözler söylenirken, suç işleyene de Bk  İŞİNMİ VARDI ORADA, ZATEN HİÇ SÖZ DİNLEMİYON, SENDEN ADAM OLMAZ., BUNDAN SONRA KEMİKLERİNİ KIRARIM gibi sözler söylenirken dayak da atılabilir.

YAKIŞTIRMALAR

Yakıştırmalar genel olarak kendi aralarında samimi olanlar arasında yapılmakta olu biraz esmer ise ARAP, ÇİNGENE,  bir  sanatçıya benziyorsa onun lakabı verilir. ŞABAN,    KEL  SAĞDIÇ vb . Burada iyi lakap takana mükafat vermezler. Köyde genel olarak fazla lakap takılmaz her ailenin kendi sinin bir lakabı vardır. Bunlarla çağırılır.  KARAMEMETLER, ŞAHİPLER, FERATLAR, DEMİRCİLER, gibi

MEKTUPLAR

Köyde mektuplar genel olarak asker zamanında yazılmaktadır. Son yıllarda telefonun çıkmasından sonra mektup  yazma yok denecek kadar azalmıştır.
Yinede mektuplara başlarken selamla başlanır. Selamdan sonra bütün ev ahalinin ve komşuların  iyi oldukları belirtilir.  Köyde olup bitenler anlatıldıktan sonra  kendine iyi bakması söylenir. Havalardan da bahsedildikten sonra yine selam edilerek mektuba son verilir.

HALKOYUNLARI
Köyde özel olarak oynanan veya hazırlanan oyun yoktur. Genelde düğünlerde yada önemli törenlerde küçük rollerle onana oyunlar vardır. Bunlarda kız kaçırma Arap oyunu, zengin ve halkında oyunun bir parçası olduğu oyunlar oynanmaktadır. Bu oyunların içerisinde bol şakalarda olmaktadır dini konulara ve onur kırıcı sözler genelde kullanılmaz. Oyunlarda kadınla görev almaz. Bütün rolleri erkekler kendileri yaparlar.  Genelde işli yapabilecek kişiler seçilir. Kıyafetler  ise evde bulunan eski elbiseler dikkat çekici kıyafetlerdir. Ailesinde çekinen veya utanan kişiler rol almak istemezler.

OYUNLARÇOCUK OYUNLARI
Çocuklar genellikle bilye futbol, saklambaç ceyran (yakalama) gibi oyunlar oynamaktadırlar. Sularla oynamakta, şoförlük,  bakkallık doktorluk, baba anne, gibi oyunlar oynamaktadır.
Gençler ise futbol oynamakta bunun dışında kendi aralarında kahvede yada bir oturmaya gittiklerinde çeşitli oyunlar oynamaktadırlar.
Kadınlar kendi aralarında oyunlar oynarken erkekler de kendi aralarında oynarlar. Deve, Horoz dövüşleri yapılmaktadır. Yalnız son yıllarda Türkiye�deki futbol akımı bütün mahalli oyunları yavaş yavaş yok etmiştir.
 
BAYRAMLAR
DİNİ BAYRAMLAR
Dini bayramlarda erkekler bayram namazına muhakkak giderler. Herkes temiz elbiselerini giyer. Camide herkes birbirleriyle bayramlaşır(Erkekler) bayramlaşmadan sonra  imamla beraber mezarlığa gider. Orada Yasin-i Şerif okunduktan sonra  isteyen yakınlarını da ziyaret eder.  Sonra evine gelir evde anne ve kardeşleriyle bayramlaştıktan sonra önce akrabalarını ziyaret eder. Komşularıyla da bayramlaşır. Kurban bayramında kurbanı kestikten sonra  komşularla ve diğer akrabalarla bayramlaşma yapılır. Çocuklara hediye olarak tam takım giyecek alınırken harçlıkları da muhakkak verilir.

MİLLİ BAYRAMLAR
Milli bayramlar okul olduğu zaman büyük bir coşku ile kutlanırken köyde okulun kapanmasıyla şimdi televizyonlardan takip edilmektedir. Bu günlerde eski dönemler tartışılır. Savaşa giden büyüklerden duyulan savaş anıları dinlenir.
MÜBAREK GÜN VE GECELER
Mübarek gün ve gecelerde camide mevlit okunur. Mezarlıklar ziyaret edilir. Evlere misafirliğe gidilir. İnsanlar televizyon ve radyolarda dini programları ve mevlit yayınlarını izler .  uzaktakiler birbirlerine telefon ve mesajla tebriklerini sunarlar.
    HALK HEKİMLERİ
Köyde halkın çeşitli hastalıklara yakalandığında ve bir yerinde kırık, çıkık, ağrı sızı durumlarında bakıcılara gitmektedirler. Böyle durumlarda bir çok kişi doktordan önce bu kişilere giderek yaptığı işlemin sonucunda rahatsızlığının geçliğini söylemektedirler. Bu psikolojik mi yoksa gerçek mi bunu çok iyi araştırılması gereklidir. DUALARAllah kara kaşlı, kara gözlü oğlan versin.
(Kız çocuğu olanlara çevredekilerin
dileğidir. Evde kalmış veya evlenme yasma
gelmiş kızlar için de söylenildiği olur.)
Allah iyiliğin! versin, muradım versin.
Esselamu aleyke Muhammed
Çabuk yetiş ya Muhammed
(Sinirlenip sıkılanlar, birşeye kızanlar
söyler.)
İyi günler göresice
Yarabbi şükür
Dengime düşür
(Genellikle kızlar su İçtiklerinde, bu dilekte
bulunurlar.)

HAYIRDUALAR
Ayağı pınar, başı göl olsun.
Allah düşman gözüne göstermesin.
Allah ayaklar altında bırakmasın.
Allah eline ayağına kavuştursun.
Allah Halibram Berketı vesin.
Allah gara gaşlı, gara gözlü gızla vesin.
Allah bin kere razı olsun.
Allah gönül muradını vesin.
Allah kem gözlerden nazar etsin.
Allah selamet vesin.
Allah zehin açıklığı vesin.
Allah yardımcı olsun.
Allah avuç açtırmasın.
Allah dert verip derman aratmasın.
Allah ne muradın varsa vesin.
Allah namerde muhtaç etmesin.
Su gibi aziz olasın.
Hacılara gidesin inşallah.
Hızıra gavuşursun inşallah.
Allah iyiden kötüden el diline düşürmesin.
Allah elden ayaktan düşürmesin.
Allah herkesin dükkanına pazar versin.
Allah işsiz, aşsız komasın.
Allah yerinde daim etsin.
Allah acı gözyaşları döktürmesin.
Allah bildiğinden, gördüğünden ayırmasın...
Allah birini bin etsin.
Allah devlete millete zeval vermesin.
Allah gönül kışları vermesin.
Allah diplere yatırıp kapılar gözettirmesin.
Allah umduğuna nail, korktuğundan emin eylesin
Allah aç, açık komasın.
Allah yoklukla terbiye etmesin.
Allah göğsü merhametlilerle konuştursun.
Allahım hayır yaz, hayır göster.
Allah kıymet bilecek yerler nasip etsin.
Allah bu günlerimizi aratmasın.
Ömrün uzun, devletin gür olsun.
Allah az verip gezdirmesin, çok verip azdırmasın
Üç gün yatak, dördüncü gün toprak.
Allah sağ gözü sol göze muhtaç etmesin.
Allah damarım gür etsin.
Allah evsiz, barksız komasın.
  Allah iki rahmetinden birini versin.
Allahım zalimin zulmünden, mazlumun ahından emin eyle.
Allah ağız tadı, gönül şenliği ile oturacak evler na­sip etsin.
Allah helal süt emmiş, Allah'tan korkan, kuldan uta­nanlarla konuştursun.
Allah adına bağışlasın. Allah sonunu önünden gür getirsin.
Allah son gürlüğü versin. Sağlık sulann olsun.
Yattığı cennet, baktığı dizar olsun, Peygamberimize komşu olsun.
  Allah bütün versin.MANALI SÖZLER
Abdalın arkadaşlığı köyü geçene kadar.
Adamın bırine böyük laf et demişle. Deve demiş
Akıllı işini işle, deli başım bekle.
Aldığını vermeyen, aradığını  bulamaz.
Alçak eşeğe herkes biner.
Ardından köpek havlamayan kurda kurd demezle.
Alimin fesadı, alemin fesadı gibi
Ayağını boşa basma, boş lafa kulak asma.
Avrat insan, çamurdan hamur çıkarı.
Az söyle, çok düşün.
Azraille misafirin ne zaman geleceği belli olmaz.
Baskısız tahtayı yel almazsa, sel alır.
Beyaz köpeğin pamuk pazarına zararı olur.
Bir çeşmenin oluğu altın olsa da, akmadıkça gıymeti yok.
Bir ağız, iki kulak, bir söyle iki işit.
Birlik olmazsa, dirlik de olmaz.
Bir şey biliyorsan söyle hisse kapsınlar,
bir şey bilmiyorsan sükut et seni insan sansınlar.
Bülbülün yanına va güle götürsün, karganın yanma  va leşe götürsün.
Cevahir taştan olur, iyilik iki baştan olur.
Çağır kargam çağır, taş düştüğü yerde ağır.
Çıralı çam çürümez.
Destursuz bağa girme.
Dil ıslak yerde yatar.
Dilsiz olmak, çok söylemekten iyidir.
Dostun attığı gül, onulmaz yara açar.
Düşman düşmana, mevlit okumaz.
Dovvah va, öküzü durdurur, dovvah va, boyunduruğu kırdırır.
Eğrilik yaya mahsustur. Eğri duru doğru ata.
El atına binen, çabuk iner.
El ele yardım, ileriye vardım.
Ellerin ağzına kaşık olmak zordur.
Elma, ağacın altından uzak düşmez.
El elin eşeğini ıslıkla arar.
Ele deme yayılır, yere deme yarılır.
Ese için, Musa'ya azap olmaz.
Kimin alnı çakır, kendi lakabını ele takır.
Garibin kalbi Allah'a doğrudur.
Gebercek it, cami duvarına siyer.
Gevşek tükürük, sakalı mundar eder.
Gören gözün hakkı vardır.
Güçlüyü değil, haklıyı koru.
insanı huyudur sevdiren, kılıcın suyudur kestiren.
iyilik her zaman garip olur.
Karga ile konuşanın burnu boktan çıkmaz.
Karga, kaza benzemeye çalışırsa, kanadı kırılır.
Kurdun adı çıkmış, tilki adam yiyo.
Kokmuş et tuzdan almaz, arsız insan sözden almaz.
Köpekle harara girilmez.
Kurt, katırın pahasını bilmez.
Köpeğe gem vurma kendini at sanır.
Köyde kıtlık olmaz.
Kırağıyı kış, kırbağıyı sızgıç edinmeyin.
Koca sözü un tozu, silkince çıkar.
Kadını gül eden de, kül eden de kocadır.
Kadın donundan, öküz gönünden belli olur.
Karınca bile kötürümünü götürü.
Kız anaya göre sergen yapar, oğlan babaya göre diren yapar.
Kocana göre bağla basını, horantana göre pişir aşım.
Kazdaklama kaza düşersin, kel başlı bir kıza düşersin.
Kızını  çok seven kocasından, oğlunu çok seven hocasından eder.
Küçükken kıyamadım, büyüdü dövemedim.
Kadının temizi eşiğinden belli olur.
Oğlun varsa, dışarı aşı tattırma, kızın varsa el evinde yatırma.
Oğlum beş demeye, gönlüm hoş demeye gelmez.
Pazara kadar değil, mezara kadar geçineceksin.
Sabahtan yağ sürmeyen ana, öğleden sonra kaymak mı süre?
Süprülmedik yaygıntılı eve, sevilmedik misafir gelir.
Yüz güzelliği hamamdan eve, huy güzelliği, Rum'dan Şam'a kadar
Zengin arabasını dağdan aşırır, fakir düz ovada şaşırır
Laf boğum boğum, dokuzu dursun birini söyle.
Misafir dokuz nasiple gelir, birini yer sekizin bırakır.
Misafirin eyisi, yumuşak ekmek üzerine gelir.
Misle oturan mis, isle oturan is.
Misafir daha kapıda iken karşılanır.
Sarıkları ak emme sabınları veresi.
Seyrek git dostuna, kalksın ayak üstüne.
Peşin satan artar, veresiye satan batar.
Sandıkta bezin olacağına, menciliste sözün olsun.
Sokma akıl tez çıka.
Un bun savar.
Veresiye içen iki defa sarhoş olur.
Vermenin önü yokuş.
Yazın imiği kaynamayanın, kışın çömleği kaynamaz.
Yetim oğlan göbeğini kendi keser.
Yetim malı ateşten gömlek.
Yerde alıp da göğde savurma.
Yel kayadan ne aparır.
Yoğu da zor, çoğu da.
Yorgun eşeğin çüş canına minnet.
Yükün altında eşek kalır.
Zenginler tüylendikçe üşür.
Zengin merhametli ise, cömerttir de, merttir de. MADDE:
Aç doymam, tok acıkmam sanır.
Açken ye, yakışırken giy.
Ağustosta imiği kaynayanın, zemheride çömleği  kaynar.
Al ödenir, sat yenir.
Ata malı tez tükenir.
Arpa verilmeyince at kamçı zoruyla yürümez.
At sahibine göre kişner.
Az ver, çok yalvar
Bin kaygı bir borç ödemez.
Hak diyen mahrum kalmaz.
Ham ahlat gibi boğaz alma.
Hırs gelir kararır, hırs gider, yüz ağarır
Her kitap bir köprüdür.
Terbiyenin kökü acı, meyvesi tatlıdır.
Tedbiri al, takdire karışma.
Ulular köprü olsa, basıp geçme.
Uluğa iş buyur, anandan iyi nasihat alırsın.
Yalnız taş, duvar olmaz.
Yer eken yerinmez.
Yoluyla giden yorulmaz.
Yoksa elinde, olmasın dilinde.
Yelin, selin, elin önüne geçilmez.
Yörük ata kamçı olmaz.
Çocuğu ananın bohçası, babanın akçesi okutur
Dert eylendi alır, borç eylendi kalır.
El elin ince eleğidir.
Emanet giyen kurulur, sahibinin iliğini kurutur.
Et giren yere dert girmez.
Fukaranın düşkünü, ipekli giyer kış günü.
iş gören nazlı olur.
Kırka kadar et, kırktan sonra ot.
Korkak bezirgan ne kar eder ne zarar.
Kız anası sedir aynası, oğlan anası kapı arkası
Köpek takkeyi neyler, tıngılderken düşürür.
Haram para, ya binaya ya zinaya
Türk'ün anası ana, karışı karıdır.
Bitli baklanın kör alıcısı olur.
Bun bunda kalmaz.
Cana güvenme bi sivilce, mala güvenme bi kıvılcım
Çiftçi isen nadası üçle, esnafsan azdan başla, hayvancısan dağda kışla.
Cömertle nakısın harcı birdir.
Dene dene eş olur, iki dene aş olur.
Domuzdan bir kıl koparmak sevaptır.
Döven öküzünün ağzı bağlanmaz.
Düşman elinden içilen su, kandırmaz.
Elden gelen övün olmaz.
O da vaktinde bulunmaz.
Emanet yiyen kurulur, sahibinin iliğini kurutur.
Erken kalktım işime, şeker kattım aşıma.
Er işle eltin görsün, geç işle götün görünsün.
Gençlikte taş taşı, ihtiyarlayınca ye aşı.
Oğul oğul olursa katar yer, oğul oğul olmazsa satar yer.
  Gözünü açmayan elini açar.
Yarım dirhem et bin ayıp örter
Yoğu da zor, çoğu da zor.
Yörük at yemini kendi artırır.TÜRK
Türk demiri eritir, sözünü yürütür.
Türk'ün aşı şifa, her derde deva.
Türk'e bir selam ver, yiyeceğim düşünme
Türk mazlumun yarımda, zalimin karş ısındadır.
Türk'ün adaleti sevdiği kadar, Mecnun, Leyla'yı şev
Sevi gece yalan olursa, sona sokan yılan olur
Sevi seviyede kalsa, zemheride güller açar.
Sıpalı eşek, deste bozar.
Şeytan adamın düşünü azdırır ama suyunu ısıtmaz.
Türk'ün Ferhat'ı dağ deler.
Sonradan görme, gavurdan dönme.
Halının tozu, delinin sözü bitmez.
Türk'ün vazifesi vaziyetten
Türk'ün aklı, bunda saklı.
Türk'ün kahrı, zalime imiş.Gönlün hoş olursa cebin de boş olur.
Gök ağlamayınca yer gülmez.
Gözün karnı yok ki, doyacak.
Güvenme varlığa, düşesin darlığa.
iş adama eştir.
Koca ağacın gürlemesi dalı budağı ile
Kaynayan kazan kapak tutmaz.
Kaygısız insan, çalgısız oynar.
Kim verdiyse emek, o bilir kıymet.
Kimler kazana, kimler gönüne BEDDUALARA Ermeni'nin çocuğu, güne gelesice a.
(Ateşler gibi yan anlamında).
Başına köpek düneyesice. Bezleri çekilesice.
(öl anlamındadır).
Boyu poşu devrilecise.
Dillen yansın, ellen kirilsin.
Görmediklerin kalmasın inşallah.
Gebere kalasıca.
Kefen parası yapsın, kör şeytanlar çıksın.
Sinirinin boyu devrilesice.
Teneşirlere gelesice. Sırtı teneşire gelesice
Dar sokaklarda bol bıçaklara denk gelsin.
Gelen kıçına şimşekler insin.
Dul evlere duvaksız var, insaallah.
Un bulursan gün bulma, gün bulursan un bulma.
Evin basma göcesice.
Güldüğün gün ağla.
Hekim bilmez dertler versin.
Bir elinde bulsun, bir elinde toz olsun insaallah.
iki gözün önüne aksın.
Ciğerine yağlı kurşun dizile.
Beni kınıyan benden beş beter olsun.
iki yanı bir araya gelmesin.
Bayrağın dikili, esvabın kesili kalsın.
Tutacak dallar, kokacak güller vermesin.
Oca sönecise
Ciyerinden yan
Naha boyun devrilsin
Gözü kör olusica
iki gözün önüne aksın
Urganlara gidesice
Seni kör olasıca seni
Teneşir paklayısıca
Sürün inşallah
Gavırla mezerine gonursun inşallah
Sanından devril inşallah
Hışım insin inşallah
Ben gibi dertlere garasın inşallaH

 
   
 
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol